Filistin Caddesi., Beyaz Zambaklar Sokak., No:6/7, Gaziosmanpaşa, Çankaya, Ankara

0312 466 44 44


4857 SAYILI İŞ KANUNU HÜKÜMLERİ ÇERÇEVESİNDE DENKLEŞTİRME UYGULAMASI

4857 SAYILI İŞ KANUNU HÜKÜMLERİ ÇERÇEVESİNDE

DENKLEŞTİRME UYGULAMASI

4857 sayılı İş Kanunu’nun 63 üncü maddesi uyarınca denkleştirme, tarafların anlaşması suretiyle, en fazla kırk beş saat olabilen haftalık normal çalışma süresinin, işyerlerinde haftanın çalışılan günlerine, günlük on bir saatlik çalışma süresini aşmamak koşulu ile farklı şekilde dağıtılmasıdır ve bu halde, iki aylık süre içinde işçinin haftalık ortalama çalışma süresi, en fazla kırk beş saat olabilen normal haftalık çalışma süresini aşamaz. Denkleştirme süresi, toplu iş sözleşmeleri ile dört aya kadar artırılabilir. Söz edilen iki veya dört aylık denkleştirme süreleri, denkleştirme uygulamasının başladığı ilk günden itibaren aynı güne rastlayan iki ay ya da dört ay sonraki süre olarak anlaşılmalıdır. Taraflar, emredici düzenlemeye aykırı olarak, daha uzun bir denkleştirme süresi kararlaştırsalar dahi, bu konudaki anlaşmaları geçersiz sayılacaktır.

Denkleştirme uygulanan işyerlerinde, en fazla kırk beş saat olabilen haftalık normal çalışma süresinin, haftanın çalışılan günlerine farklı şekilde dağıtılması durumunda, örneğin, o işyerinde bir haftada altı gün çalışılıyorsa, bir işçi bir haftada en çok altmışaltı (11×6=66) saat, o işyerinde bir haftada beş gün çalışılıyorsa bir işçi bir haftada en çok elli beş (11×5=55) saat çalıştırılabilecektir. Buna göre bir işyerinde, bir haftada toplam elli beş saat çalışılmış ise, işçinin daha sonraki üç hafta boyunca haftada otuz beş saat çalıştırılması suretiyle, haftalık ortalama çalışma süresi ( 55+35+35+35=160, 160/4=40), en fazla kırk beş saat olabilen haftalık normal çalışma süresini aşmayarak, denkleştirme uygulaması gerçekleştirilmiş olacaktır.

Bununla birlikte, Kanun’un 41’inci maddesi uyarınca, denkleştirme uygulanan işyerlerinde, bazı haftalarda en fazla kırk beş saat olabilen haftalık normal çalışma süresinin üzerinde yapılan çalışmalar, fazla çalışma olarak değerlendirilemez ve denkleştirmeye katılan işçiler, söz konusu aşan çalışmaları için fazla çalışma ücreti veya serbest zaman kullandırılmasını talep edemez.

Her ne kadar Kanun’da, denkleştirme döneminin sonunda, haftalık ortalama çalışma süresinin, en fazla kırk beş saat olabilen haftalık normal çalışma süresini aşmaması öngörülmüşse de haftalık ortalama çalışma süresinin, en fazla kırk beş saat olabilen haftalık normal çalışma süresini aşması halinde, en fazla kırk beş saat olabilen haftalık normal çalışma süresini aşan süreler, fazla çalışma olarak değerlendirilecek ve denkleştirmeye katılan işçiler, söz konusu aşan çalışmaları için fazla çalışma ücreti veya serbest zaman kullandırılması talep edebilecektir.

Belirtmek gerekir ki denkleştirme, tarafların bu hususta karşılıklı olarak anlaşması ile uygulanır. İşveren tarafından tek taraflı olarak denkleştirme uygulamasına karar verilemez. Tarafların karşılıklı olarak anlaşması hususunda Kanun’da herhangi bir şekil şartından söz edilmemişse de İş Kanunu’na İlişkin Çalışma Süreleri Yönetmeliği’nin 5’inci maddesinde, denkleştirmenin ancak yazılı anlaşma ile uygulanabileceği öngörülmüştür. Ancak bu konuda, öğretide farklı görüşler ileri sürülmüş olsa dahi Yargıtay’ın denkleştirmenin örtülü (zımni) bir anlaşma ile gerçekleştirilebileceği yönünde kararları bulunmaktadır. Tarafların karşılıklı olarak belirlediği denkleştirme süresinin işverence tek taraflı olarak uzatılması mümkün değilken, tarafların karşılıklı anlaşması ile kısaltılabilmesi mümkündür.

Tarafların karşılıklı olarak belirlediği denkleştirme süresi sabit bir süre olup, bu sürenin işçinin hastalığı veya yıllık izin hakkının kullanılması gibi nedenlerle uzatılması da söz konusu değildir.

Av. Levent ATABAY

Atabay Hukuk & Danışmanlık

https://www.ogghaber.net/

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

Ready To Start New Project With Intrace?

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua.